Smjernice za pregled dojki

Pacijentice prosječnog rizika za razvoj karcinoma dojke

• Samopregled dojki preporučuje se ženama do 40. godine života
• Od 30. do 40. godine života preporučuje se raditi pretragu ultrazvuk (UZV) dojki
• Inicijalnu mamografiju (s tomosintezom) trebali biste napraviti s 40 godina te dalje nastaviti sa pregledima ovis o gustoći žljezdanog parenhima dojki i obiteljskoj anamnezi

Kratica ACR A,B, C, D označava gustoću dojki:

ACR A – označava da je dojka gotovo potpuno građena od masnoga tkiva (do 25% gustoće).
ACR B – označava da postoje guste zone (do 50% gustoće)
ACR C – označava da postoje zone gustoće od 51 do 75%. U prosjeku 4 od 10 žena imaju takav nalaz. A
ACR D (izrazito guste) – označava da je gotovo svo tkivo dojki gusto (> 75%)

Temeljem gore navedenih oznaka za gustoću dojki, preporučuje se:

• žene koje imaju ACR* gustoću A i B → trebalo bi napraviti mamografiju jednom godišnje (eventualno jednom u dvije godine do 50. godine života)
• žene koje imaju ACR* gustoću C i D → UZV dojki ili ABUS (ovisno o dostupnosti) kao nadopuna mamografije
• Mamografija (s tomosintezom) godišnje od 50. godine života
• Od 50. godine života sa ACR gutoćom C i D UZV dojki ili ABUS (ovisno o dostupnosti) kao nadopuna mamografije

Pacijentice s povećanim rizikom za razvoj karicnoma dojke:

• ≥20% rizika za ca. u tijeku života prema Gail modelu
• karicnom dojke u prvoj obiteljskoj liniji (majka, sestra, kćer)
• Pacijentice s poznatom genetskom predispozicijom (BRCA 1 i 2 mutacije, mutacije drugih onkogena kod genomske analize Li-Fraumeni sindrom i Cowden sindrom)
• Pozitivna osobna anamneza na ADH (atipična dukatlna hiperplazija) ili LIN (atipična lobualrna hiperplazija)
• Zračenje područja toraksa prije dobi od 30 godina

UZV dojki preporučuje se napraviti jednom godišnje do 30. godine života!

Nakon 30. godine života MR dojki i UZV dojki jednom godišnje (svakih šest mjeseci naizmjenično).

Nakon 40. godine života mamografija (s tomosintezom) i MR dojki jednom godišnje (svakih šest mjeseci naizmjenično)

Za simptomatske pacijentice, preporuka pregleda je:

Prvi pregled napraviti unutar 10-14 dana ako ste primijetili:

• Tvrdu i bezbolnu kvržica u području dojke ili pazušne jame
• Jednostrano oticanje dojke, crvenilo i otok kože
• Nabiranje ili uvlačenje kože dojke “poput kore od naranče”
• Smanjenje volumena dojke
• Spontani iscjedak iz bradavice
• Promjene bradavice, uvlačenje, crvenilo ili stvaranje krasti

Do 35. godine života UZV dojki → daljnja obrada ili kontrola

Nakon 35. godine života mamografija (s tomosintezom) i UZV pregled → daljnja obrada ili kontrola

Preporuka za pacijentice operirane zbog invazivnog karicnoma dojke:

• Kvadrantektomija, segmentektomija, SNSM (skin and nipple-areola complex sparing mastectomy) i pacijentice s neoperiranom drugom dojkom
  mamografija (s tomosintezom) i MR dojki jednom godišnje (svakih šest mjeseci naizmjenično)
• ACR gustoća C i D → UZV dojki kao nadopuna mamografije
• SSM (Skin-sparing mastectomy), DIEP (pronounced like deep), TRAM (transverse rectus abdominis)
  mamografija (s tomosintezom) i MR dojki jednom godišnje (svakih šest mjeseci naizmjenično)
• Mastektomija
  Klinički pregled -> ciljani UZV torakalne stijenke

Indikacije za MR dojki:

• probir pacijentica s visokim rizikom razvoja karicinom dojke prema Gail modelu (≥20%)
• u tijeku NAT (neadjuvantna kemoterapija)
• kod metastatskog karicnoma dojke nepoznatog primarnog sijela
• nesrazmjer radioloških i/ili patohistoloških nalaza
• oslikavanje implantata (bez kontrasta)
• ostalo → ovisno o nalazima (mamografija, UZV, PHD tumora) i kliničkoj slici
  • preoperativno kod invazivnog karicnoma dojke (lobularni karcinom i dojke gustog žljezdanog parenhima)
  • preoperativno kod DCIS
  • BIRADS3 lezije
  • sumnja na lokalni recidiv unutar godine dana od operacije

Smjernice preuzete sa stranice Hrvatskog društva radiologa http://www.radiologija.org/preporuka/smjernice-za-pregled-dojki/